ವಕ್ಫ್‌ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ ೨೦೨೫: ಕೆಲ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಡೆ

 ವಕ್ಫ್‌ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ ೨೦೨೫: ಕೆಲ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಡೆ

ನವದೆಹಲಿ: ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರೂಪಿಸಿರುವ 'ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯ್ದೆ 2025' ರ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ೨೦೨೫ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ೧೫ರ ಸೋಮವಾರ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಡೆ ನೀಡಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರಕರಣದ ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಪು ಬರುವವರೆಗೂ ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಆದೇಶ ನೀಡಿದೆ.

ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟಿನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಬಿ.ಆರ್.‌ ಗವಾಯಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎ.ಜಿ. ಮಸೀಹ್‌ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪೀಠವು ಈ ತೀರ್ಪನ್ನು ನೀಡಿತು.

ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ 'ಕನಿಷ್ಠ 5 ವರ್ಷ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿರಬೇಕು' ಎಂಬ ನಿಯಮ ಹಾಗೂ ಒಂದು ಆಸ್ತಿ ವಕ್ಫ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ್ದೋ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಅತಿಕ್ರಮಣವೋ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಅದಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ ಭೂ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ತಿದ್ದುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಒಬ್ಬ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ನಿಯಮಗಳಿಗೂ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತಡೆ ನೀಡಿದೆ.

 1. ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಯಾರು ರಚಿಸಬಹುದು?

• ಹೊಸ ನಿಯಮ ಏನಾಗಿತ್ತು?: ಹೊಸ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು (ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಥವಾ ದತ್ತಿ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಿಟ್ಟ ಆಸ್ತಿ) ರಚಿಸಬೇಕಾದರೆ, ಅವರು "ಕನಿಷ್ಠ 5 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿರಬೇಕು" ಎಂಬ ನಿಯಮವಿತ್ತು.
• ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಆಕ್ಷೇಪಣೆ: ಆದರೆ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ 5 ವರ್ಷದಿಂದ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೇ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ? ಇದಕ್ಕೊಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವಿಧಾನವೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ವಿವೇಚನೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಮನಬಂದಂತೆ ಅಧಿಕಾರ ಚಲಾಯಿಸುವ (arbitrary exercise of power) ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.
• ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿರ್ಧಾರ: ಆದ್ದರಿಂದ, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಇದಕ್ಕೊಂದು ಸರಿಯಾದ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸುವವರೆಗೆ, ಈ ನಿಯಮಕ್ಕೆ ತಡೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

2. ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಯಾರಿಗೆ?

• ಹೊಸ ನಿಯಮ ಏನಾಗಿತ್ತು?: ಹೊಸ ಕಾಯ್ದೆಯು, ಒಂದು ಆಸ್ತಿ ವಕ್ಫ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ್ದೋ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರದ ಜಾಗವನ್ನು ಅತಿಕ್ರಮಿಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆಯೋ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಒಬ್ಬ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ (Designated Officer) ನೀಡಿತ್ತು. ಆ ಅಧಿಕಾರಿ ಅದು ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ತಿ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ, ಭೂ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು (revenue records) ತಿದ್ದುವ ಅಧಿಕಾರವೂ ಅವರಿಗಿತ್ತು.
• ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಆಕ್ಷೇಪಣೆ: ಇದನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ 'ಅಧಿಕಾರಗಳ ವಿಭಜನೆ' (separation of powers) ತತ್ವದ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಜನರ ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ (ಕೋರ್ಟ್‌ಗಳ) ಕೆಲಸ, ಕಾರ್ಯಾಂಗದ (ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ) ಕೆಲಸವಲ್ಲ ಎಂದು ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ಹೇಳಿದರು.
• ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿರ್ಧಾರ: ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ನಿಯಮಕ್ಕೂ ತಡೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅಧಿಕಾರಿಯ ವರದಿ ಅಂತಿಮವಲ್ಲ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣ ಸರಿಯಾಗಿ ಇತ್ಯರ್ಥವಾಗುವವರೆಗೂ ಆಸ್ತಿಯ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ.

3. ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರು ಸದಸ್ಯರಾಗಿರಬಹುದು?

• ಹೊಸ ನಿಯಮ ಏನಾಗಿತ್ತು?: ಹೊಸ ಕಾಯ್ದೆಯು ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರನ್ನು ಸದಸ್ಯರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತ್ತು.
• ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿರ್ಧಾರ: ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಡೆಹಿಡಿಯಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಕೆಲವು ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಹೇರಿತು.
• ಕೇಂದ್ರ ವಕ್ಫ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್: ಒಟ್ಟು 20 ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ 4 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರು ಇರಬಾರದು.
• ರಾಜ್ಯ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿ: ಒಟ್ಟು 11 ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ 3 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರು ಇರಬಾರದು.
• ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ (CEO): ಈ ಹುದ್ದೆಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದವರನ್ನೇ ನೇಮಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು.

ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಈ ಇಡೀ ಪ್ರಕರಣದ ಮೂಲ ಕಾರಣ, 2025 ರಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು. ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ವಕ್ಫ್ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತಂದಿದ್ದವು.

• ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ವಾದ: ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ಆಶಯಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿ ಹಲವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದರು.
• ಸರ್ಕಾರದ ಭರವಸೆ: ಈ ಹಿಂದೆ, ಪ್ರಕರಣದ ಆರಂಭಿಕ ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು "ಪ್ರಕರಣ ಇತ್ಯರ್ಥವಾಗುವವರೆಗೆ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳಿಗೆ ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರನ್ನು ನೇಮಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಿತ್ತು.

ಯಾರೆಲ್ಲಾ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು?

ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ಹಲವು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು, ಸಂಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದವು.

1. ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ ಅರ್ಜಿದಾರರು (Petitioners):

• ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು:
• ಅಸಾದುದ್ದೀನ್ ಓವೈಸಿ (AIMIM ಸಂಸದ), ಮಹುವಾ ಮೊಯಿತ್ರಾ (TMC ಸಂಸದೆ), ಮನೋಜ್ ಕುಮಾರ್ ಝಾ (RJD ಸಂಸದ), ಅಮಾನತುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ (AAP ಶಾಸಕ, ದೆಹಲಿ).
• ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕು ಸಂಘಟನೆಗಳು:
• ಜಮಿಯತ್ ಉಲೆಮಾ-ಇ-ಹಿಂದ್, ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನು ಮಂಡಳಿ (AIMPLB), ಸಮಸ್ತ ಕೇರಳ ಜಮಿಯತುಲ್ ಉಲೇಮಾ.
• ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು:
• ಇಂಡಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ (IUML), ಡಿಎಂಕೆ (DMK), ಸಿಪಿಐ (CPI).

2. ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದವರು (Intervenors):

ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿವೆ.

• ಬಿಜೆಪಿ ಆಡಳಿತವಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳು: ಅಸ್ಸಾಂ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ, ಹರಿಯಾಣ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ.
• ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ, ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರವೂ ಕೂಡ ಈ 2025ರ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ.
  100ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಅರ್ಜಿದಾರರು ಈ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು "ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹುನ್ನಾರ" ಎಂದು ಆಪಾದಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ತಿಗಳ ಮೇಲಿನ "ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಅತಿಕ್ರಮಣ"ವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಈ ಕಾಯ್ದೆ ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.
  ಏಪ್ರಿಲ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತು ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕರಣವು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ತಲುಪಿತ್ತು.
  "ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಬಳಕೆದಾರ, ಅಥವಾ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೂಲಕ ವಕ್ಫ್" ಎಂದು ಈಗಾಗಲೇ ಘೋಷಿಸಲಾದ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ವಕ್ಫ್ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ (ಡಿನೋಟಿಫೈ) ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಿರುವುದು ಈ ವಿವಾದದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
  ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡುವ ಮೊದಲು, ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಸತತ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ, ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿದ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವವರ ವಕೀಲರ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಸಾಲಿಸಿಟರ್ ಜನರಲ್ ತುಷಾರ್ ಮೆಹ್ತಾ ಅವರ ವಾದಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿತು.