ಆನೆಗಳು ಕೇಳುತ್ತಿವೆ: ನಮ್ಮ ದಾರಿ ನಮಗೆ ಬಿಡಿ!

 ಆನೆಗಳು ಕೇಳುತ್ತಿವೆ: ನಮ್ಮ ದಾರಿ ನಮಗೆ ಬಿಡಿ!

ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮೌನ ಗೋಳಾಟ!

ಭೂಮಾಫಿಯಾ ಕಣ್ಣು, ಮಾನವ ಅತಿಕ್ರಮಣ, ಪರಿಸರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಲಯದ ಕುಸಿತ

ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಗದ್ದಲದಿಂದ ಕೇವಲ ೨೭ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ (BNP), ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ವನ್ಯಜೀವಿ ಧಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಇದು ಕೇವಲ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವಲ್ಲ; ಏಷ್ಯಾದ ಆನೆಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಸಮೂಹಗಳು, ಕಾಡುಕೋಣಗಳು, ಚಿರತೆಗಳು ವಾಸವಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಿರುವ ಸುಮಾರು ೧೪೦೦ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ. ವಿಸ್ತಾರವಾದ ವನ್ಯಜೀವಿ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ಜೀವನಾಡಿ. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ನಗರದ ವಿಸ್ತರಣೆ, ಭೂ ಮಾಫಿಯಾ ಕಣ್ಣು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ನಡುವೆ, ಈ ಅರಣ್ಯದ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಇಂದು ಗಂಭೀರ ಬೆದರಿಕೆ ಎದುರಾಗಿದೆ.

ಪರಿಸರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಲಯಗಳು: ಆಘಾತ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರಾಣಿ

ಯಾವುದೇ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಲೂ ಪರಿಸರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಲಯ (Eco-Sensitive Zone - ESZ) ಅಥವಾ ಪರಿಸರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು (Ecologically Fragile Area - EFA) ರಚಿಸುವ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ, ಆ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ "ಆಘಾತ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ವಲಯ (shock absorber)" ವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಈ ವಲಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ,ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಸಚಿವಾಲಯ (MoEFCC) ಅಧಿಸೂಚನೆ ಹೊರಡಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲಿನ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಇಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆ ೨೦೦೨-೨೦೧೬ ರ ಪ್ರಕಾರ, ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಉಳಿವಿಗೆ ಈ ವಲಯಗಳು ಅರಣ್ಯದ ತುಣುಕುಗಳ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಸರ ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

BNP ಯ ESZ ಕಡಿತದ ದುರಂತ

BNP ಯ ESZ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕಂಡುಬಂದಿರುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಪರಿಸರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಲ್ಲಿ ಆತಂಕ ಮೂಡಿಸಿವೆ.

• ೨೦೧೬ರ ಮೊದಲ ಅಧಿಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನವನದ ಗಡಿಯಿಂದ ೧೦೦ ಮೀ ನಿಂದ ೪.೫ ಕಿ.ಮೀ ವರೆಗಿನ, ೨೬೮.೯ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ESZ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
• ಆದರೆ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೮ ರ ಎರಡನೇ ಕರಡು ಅಧಿಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ, ESZ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಕೇವಲ ೧೦೦ ಮೀಟರ್‌ನಿಂದ ೧.೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗೆ ಇಳಿಸಿ, ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ೧೬೮.೮೪ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ ಗೆ ಕುಗ್ಗಿಸಲಾಯಿತು.
• ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಅಂತಿಮ ಅಧಿಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ ಇದೇ ಕಿರಿದಾದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಲಾಯಿತು.

ಯಾವುದೇ ಸಮರ್ಪಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನವಿಲ್ಲದೆ ಈ ESZ ಅನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿರುವುದು, ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಭೂ-ಗಳಿಕೆಯಂತಹ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದಂತಾಗಿದೆ. ನಿರ್ಣಾಯಕ ಆನೆ ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕಾವೇರಿ ಧಾಮದೊಳಗಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಈ ಕಡಿತದಿಂದ ಹೊರಗಿಡಲಾಗಿದೆ.

ಆನೆ ಕಾರಿಡಾರ್: ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಹೃದಯ ಬಡಿತ

ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ (BNP) ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆನೆ ಕಾರಿಡಾರ್‌ನ ಭಾಗ. ಈ ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳು ಕೇವಲ ದಾರಿಗಳಲ್ಲ; ಅವು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಆನೆ ಸಮೂಹಗಳ ನಡುವೆ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಾನವ ವಸಾಹತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಆನೆಗಳು "ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಎಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳು" ಆಗಿವೆ. ಬೀಜಗಳನ್ನು ಹರಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯವರ್ಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವು ಅರಣ್ಯದ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತವೆ. ಕಾರಿಡಾರ್‌ನ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಆನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಉಳಿವನ್ನು ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿಸುತ್ತದೆ.

ಅತಿಕ್ರಮಣ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಕರಿನೆರಳು

ESZ ಕಡಿತದ ಜೊತೆಗೆ, ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿಯ ಅತಿಕ್ರಮಣವು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹದಗೆಡಿಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗುಳೀಕಮಾಲೆ ಗ್ರಾಮದ ಸುಮಾರು ೨೩೨ ಎಕರೆ ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿಯನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದಿಂದಾಗಿ ಕಂದಾಯ ಭೂಮಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಭೂಮಿ BNP ಯ ಪ್ರಮುಖ ಬಫರ್ ವಲಯವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಆನೆಗಳಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ತಂಗುದಾಣವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಭೂ ಮಾಫಿಯಾಗಳು ಮತ್ತು ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಈ ವನ್ಯಜೀವಿ ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳನ್ನು ಗೇಟೆಡ್ ಸಮುದಾಯಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ತುರ್ತು ಕ್ರಮ ಅನಿವಾರ್ಯ

ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನಂತಹ ವನ್ಯಜೀವಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಅತಿಕ್ರಮಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ದೂರುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು (ಸಂಖ್ಯೆ: ೪೭/೨೦೨೦) ಸಹ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪರಿಸರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಲಯಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು, ಆವಾಸಸ್ಥಾನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು, ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯ-ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವ ಸಹಬಾಳ್ವೆಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.

BNP ಯ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ, "ಹಕ್ಕಿನ ಹಾದಿ" ಯನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಬೇಡಿಕೆ. ಸರ್ಕಾರವು ತಕ್ಷಣವೇ: ೧. ಪರಿಸರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಲಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪುನರ್ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕು. ೨. ಆನೆ ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಬೇಕು. ೩. ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿ ಅತಿಕ್ರಮಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದವರ ವಿರುದ್ಧ ಕಠಿಣ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದಾಗಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಆಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವಲ್ಲ, ಅದು ನಮ್ಮ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಆಸ್ತಿ. ಈ ಮೌನ ಗೋಳಾಟಕ್ಕೆ ನಾವು ಈಗಲೇ ಸ್ಪಂದಿಸದಿದ್ದರೆ, ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಹೇಳಲು ಕೇವಲ ಕಥೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಉಳಿಯಬಹುದು.